سرطان سینه در بارداری یکی از چالش های پیچیده و نگران کننده ای بوده که هم سلامت مادر و هم سلامت جنین را تحت تاثیر قرار می دهد. این بیماری زمانی تشخیص داده می شود که یک زن در دوران بارداری، شیردهی یا یک سال بعد از زایمان به سرطان سینه مبتلا شود. آیا درمان های سرطان سینه بدون آسیب رساندن به جنین انجام می شود؟ آیا بارداری باعث پیشرفت سریع تر این بیماری می شود؟ در این مقاله به علل و عوامل خطر، علائم و نشانه های سرطان سینه در بارداری، روشهای تشخیص مناسب در این دوران، گزینه های درمانی و توصیه های مراقبتی ویژه خواهیم پرداخت پس با ما همراه باشید.
سرطان سینه در بارداری چیست؟
سرطان سینه در بارداری یکی از نگرانی های بزرگ برای مادران جوان بوده که هرچند این اتفاق نادر به شمار می آید. به طور کلی از هر 3000 زن باردار، یک نفر در دوران بارداری یا شیردهی به این بیماری مبتلا می شود. با این حال لازم به ذکر است با توجه به افزایش سن بارداری در زنان، تعداد موارد ابتلا به سرطان پستان در بارداری رو به افزایش است.
لازم به ذکر است تغییرات طبیعی در بافت سینه طی بارداری مانند سفتی و افزایش حجم سینه ها، معاینه و تشخیص به موقع توده های مشکوک را دشوار می کند. همچنین تغییرات هورمونی در این دوران به رشد سریع تر سلول های سرطانی کمک می کند. از این رو، توجه دقیق به تغییرات غیرمعمول در سینه ها و انجام آزمایش های تشخیصی در صورت وجود هر گونه علامت مشکوک اهمیت زیادی دارد.
علائم سرطان سینه در بارداری
تشخیص سرطان پستان در دوران بارداری به دلیل تغییرات طبیعی سینه ها دشوارتر است. بنابراین در صورت مشاهده هر گونه تغییر غیرعادی در سینه ها با بهترین جراح سینه تهران مشورت کنید. علائم شایع سرطان پستان در دوران بارداری شامل موارد زیر است:
- تغییر در اندازه، فرم یا ظاهر سینه
- درد یا حساسیت غیرعادی در ناحیه سینه
- ایجاد توده یا سفت شدن ناحیه ای از سینه
- فرورفتگی یا کشیده شدن نوک سینه به داخل
- احساس توده یا تورم در غدد لنفاوی زیر بغل
- ترشح خون یا مایعات غیر معمول از نوک سینه
- تغییرات پوستی روی سینه مانند قرمزی، ورم یا حالت پوست پرتقالی
- پوسته پوسته شدن یا تغییرات در ناحیه آرئولا (ناحیه رنگی اطراف نوک سینه)
بیشتر بخوانید: سرطان سینه در دوران شیردهی
دلایل بروز سرطان سینه در بارداری
سرطان سینه در بارداری زمانی رخ می دهد که برخی از سلول های بافت پستان دچار تغییرات غیرطبیعی شده و به سرعت رشد و تکثیر می کنند و به سایر بافت های بدن نیز گسترش می یابند. این بیماری بنا به دلایل مختلفی بروز می کند که مهمترین آنها شامل عوامل هورمونی، ژنتیکی و سبک زندگی می باشد. در ادامه به اصلی ترین دلایل ابتلا این عارضه اشاره می نماییم:
- تغییرات در DNA سلولی: تغییرات ژنتیکی ناشناخته در سلول های سینه باعث رشد بی رویه و سرطانی شدن آنها می گردد.
- باردار نشدن یا بارداری در سنین بالا: زنانی که هرگز باردار نشده اند یا اولین بارداری آنها بعد از 30 سالگی رخ داده، بیشتر مستعد ابتلا به سرطان سینه هستند.
- شروع زودهنگام قاعدگی و یائسگی دیرهنگام: افرادی که در سنین پایین پریود می شوند یا دیرتر وارد دوران یائسگی می شوند، به دلیل سیکل های قاعدگی طولانی تر بیشتر در معرض خطر ابتلا قرار دارند.
- عوامل محیطی و سبک زندگی: مصرف داروهای هورمونی، تغییرات شدید هورمونی در دوران بارداری، وجود تغییرات فیبروکیستیک در بافت سینه، التهاب ها یا عفونت های مزمن سینه نیز در بروز این بیماری نقش دارند.
- سابقه خانوادگی و جهش های ژنتیکی: حدود 5 الی 10 درصد از موارد سرطان سینه با جهش های ارثی ژن های BRCA1 و BRCA2 مرتبط بوده که خطر ابتلا به سرطان سینه و تخمدان را به میزان قابل توجهی افزایش می دهد.
- تاخیر در بارداری و شیردهی کوتاه مدت: بارداری قبل از 20 سالگی و شیردهی بیش از یک سال و ایجاد تغییراتی در بافت سینه منجر به کاهش خطر سرطان سینه می شود. در مقابل، بارداری در سنین بالاتر یا عدم شیردهی کافی این خطر را افزایش می دهد.
- تماس طولانی مدت با هورمون های استروژن و پروژسترون: این دو هورمون که در تخمدان ها تولید می شوند، نقش بسزایی در افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه دارند. هرچه مدت زمان مواجهه با این هورمون ها در بدن بیشتر باشد، احتمال بروز سرطان پستان افزایش می یابد.
بیشتر بخوانید: رژیم غذایی برای سرطان سینه
روشهای تشخیص سرطان سینه در بارداری
در دوران بارداری بدن زنان دچار تغییرات زیادی می شود و همین تغییرات تشخیص برخی بیماری ها از جمله سرطان پستان را دشوارتر می کند. سینه ها در این دوران به طور طبیعی بزرگ تر، سفت تر و حساس تر می شوند، به همین دلیل توجه دقیق به هرگونه تغییر غیرعادی در سینه و مراجعه سریع به پزشک از اهمیت ویژه ای برخوردار است. روشهای متداول تشخیص سرطان سینه در دوران بارداری شامل موارد زیر است:
- ماموگرافی
- آزمایش خون
- معاینه فیزیکی
- سونوگرافی سینه
- ام آر آی (MRI)
- بیوپسی سینه (نمونه برداری)
روشهای درمان سرطان پستان در بارداری
انتخاب روش درمانی به مرحله سرطان، سن بارداری، وضعیت سلامت مادر و جنین بستگی دارد. در برخی شرایط ممکن است درمان تا زمان تولد نوزاد به تعویق بیفتد اما در مواردی که نیاز به اقدام فوری وجود دارد، درمان بر اساس امن ترین و موثرترین روش ها انجام می شود. روشهای درمانی سرطان پستان به شرح زیر است:
- رادیوتراپی
- شیمی درمانی
- هورمون درمانی
- جراحی (لامپکتومی یا ماستکتومی)
بیشتر بخوانید: روشهای پیشگیری از سرطان سینه
نتیجه گیری
با توجه به مطالب ذکر شده در بالا نتیجه می گیریم، سرطان سینه در دوران بارداری بسیار نادر بوده اما چالش های زیادی برای مادر و پزشکان ایجاد می کند. تغییرات طبیعی سینه در این دوران ممکن است تشخیص این بیماری را دشوارتر کند اما آگاهی از علائم و پیگیری سریع نقش بسزایی در شناسایی زودهنگام و درمان موثر دارد. با وجود حساسیت های ویژه این دوران، درمان سرطان سینه در بارداری امکان پذیر بوده و انتخاب روش درمان به مرحله بیماری، سن بارداری و شرایط جسمی مادر و جنین بستگی دارد.