سرطان سینه بدخیم چقدر خطرناک است و چگونه می‌توان آن را زودتر تشخیص داد؟ این بیماری یکی از شایع ترین سرطان‌ها در میان زنان است که در صورت تشخیص دیرهنگام میتواند به سرعت گسترش یابد و درمان را دشوار کند. اما آیا می‌دانستید که بسیاری از مبتلایان در مراحل اولیه هیچ علائم مشخصی ندارند؟ آگاهی از نشانه‌های اولیه و روشهای تشخیص، میتواند تفاوت بزرگی در روند درمان ایجاد کند. در ادامه، با علل، علائم و راه‌های پیشگیری از این بیماری آشنا خواهید شد.
سرطان سینه ی بدخیم
سرطان سینه بدخیم چیست؟
سرطان سینه بدخیم نوعی از سرطان سینه است که سلول های آن به سرعت رشد کرده و می‌توانند به بافت‌های اطراف یا سایر قسمت‌های بدن گسترش پیدا کنند (متاستاز دهند). این نوع سرطان زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های غیرطبیعی در سینه شروع به تکثیر غیرقابل‌کنترل کنند و به مرور زمان به سایر اندام‌ها مانند غدد لنفاوی، استخوان، کبد یا ریه‌ها سرایت کنند.
سرطان سینه بدخیم میتواند تهاجمی باشد، به این معنی که در مدت کوتاهی رشد کرده و به دیگر قسمت های بدن گسترش یابد. عواملی مانند ژنتیک، تغییرات هورمونی، سبک زندگی و محیط می‌توانند در بروز آن نقش داشته باشند. تشخیص زودهنگام از طریق معاینات منظم و ماموگرافی میتواند شانس درمان موفقیت آمیز را افزایش دهد.
انواع سرطان سینه بدخیم
انواع سرطان سینه بدخیم بر اساس نحوه رشد و گسترش سلول های سرطانی در سینه دسته بندی می‌شوند. شناخت این انواع به تشخیص و انتخاب بهترین روش درمانی کمک می‌کند. در ادامه، مهمترین انواع سرطان سینه بدخیم معرفی شده‌اند:
1. کارسینوم داکتال مهاجم (Invasive Ductal Carcinoma – IDC)
شایع‌ترین نوع سرطان سینه بدخیم است که از مجاری شیری (داکت‌ها) شروع شده و به بافت‌های اطراف گسترش می‌یابد. این نوع سرطان میتواند به سایر قسمت‌های بدن نیز متاستاز دهد.
2. کارسینوم لوبولار مهاجم (Invasive Lobular Carcinoma – ILC)
این نوع سرطان از لوبول‌های تولیدکننده شیر شروع می‌شود و به تدریج به بافت‌های اطراف گسترش می‌یابد. تشخیص آن نسبت به IDC دشوارتر است زیرا اغلب بدون ایجاد توده مشخص رشد می‌کند.
3. سرطان التهابی سینه (Inflammatory Breast Cancer – IBC)
نوعی نادر اما بسیار تهاجمی از سرطان سینه است که باعث قرمزی، تورم و سفت شدن پوست سینه می‌شود. این سرطان اغلب بدون تشکیل توده مشخص پیشرفت می‌کند و رشد سریعی دارد.
4. سرطان سینه سه‌گانه منفی (Triple-Negative Breast Cancer – TNBC)
این نوع سرطان فاقد گیرنده‌های استروژن، پروژسترون و HER2 است، بنابراین درمان‌های هورمونی و هدفمند معمول بر آن اثر ندارند. TNBC معمولاً تهاجمی است و بیشتر در زنان جوان‌تر دیده می‌شود.
5. سرطان سینه HER2 مثبت (HER2-Positive Breast Cancer)
این نوع سرطان به دلیل تولید بیش از حد پروتئین HER2، رشد سریعی دارد. خوشبختانه، درمان های هدفمندی مانند تراستوزوماب (هرسپتین) برای مهار این پروتئین وجود دارند که می‌توانند مؤثر باشند.
6. بیماری پاژه سینه (Paget’s Disease of the Breast)
سرطان نادری که از مجاری شیری شروع شده و معمولاً نوک سینه و هاله اطراف آن را درگیر می‌کند. علائم آن شامل پوسته پوسته شدن، قرمزی و ترشح از نوک سینه است.
7. کارسینوم مدولاری (Medullary Carcinoma)
نوعی نادر از سرطان سینه که با رشد یک توده نرم و اسفنجی در سینه همراه است. این نوع سرطان نسبت به سایر انواع بدخیم، رشد کمتری دارد و کمتر متاستاز می‌دهد.
8. کارسینوم موسینی (Mucinous Carcinoma)
این نوع سرطان سینه زمانی رخ می‌دهد که سلول های سرطانی درون ماده‌ای ژله‌ای به نام موسین قرار دارند. رشد این سرطان کندتر است و نسبت به برخی دیگر از انواع سرطان سینه پیش‌آگهی بهتری دارد.
بیشتر بخوانید: مراقبت های بعد از جراحی سرطان سینه
علت بروز سرطان سینه بدخیم
علت بروز سرطان سینه بدخیم ترکیبی از عوامل ژنتیکی، محیطی و سبک زندگی است که میتواند باعث رشد غیرطبیعی سلول های سینه شود. اگرچه علت دقیق این بیماری هنوز به طور کامل مشخص نیست، اما برخی عوامل خطر احتمال ابتلا را افزایش می‌دهند:
1. عوامل ژنتیکی و وراثتی
اگر فردی در خانواده خود سابقه سرطان سینه (مخصوصاً در مادر، خواهر یا دختر) داشته باشد، احتمال ابتلا افزایش می‌یابد. جهش در ژن های BRCA1 و BRCA2 نیز میتواند خطر را بیشتر کند.
2. تغییرات هورمونی
افزایش طول دوره های قاعدگی (شروع قاعدگی در سنین پایین یا یائسگی دیرهنگام)، مصرف طولانی مدت هورمون درمانی پس از یائسگی و بارداری دیرهنگام یا نداشتن بارداری می‌توانند سطح استروژن را بالا برده و احتمال ابتلا را افزایش دهند.
3. سبک زندگی و عوامل محیطی
- چاقی و اضافه وزن، به ویژه پس از یائسگی
- مصرف الکل و سیگار که باعث جهش های سلولی می‌شود
- عدم فعالیت بدنی که تعادل هورمونی بدن را به هم می‌زند
- قرار گرفتن در معرض اشعه های مضر و آلودگی‌های محیطی
4. بیماری‌ها و شرایط خاص
- سابقه برخی بیماری های خوش خیم سینه مانند هایپرپلازی غیرعادی
- پرتو درمانی در ناحیه قفسه سینه در سنین جوانی
با اینکه برخی از این عوامل قابل کنترل نیستند، اما داشتن یک سبک زندگی سالم، ورزش منظم و معاینات پزشکی دوره‌ای میتواند خطر ابتلا را کاهش دهد.
علائم سرطان سینه بدخیم
علائم سرطان سینه بدخیم بسته به مرحله بیماری متفاوت است، اما شناخت زودهنگام آن میتواند در تشخیص و درمان مؤثر باشد. در جدول زیر برخی از مهمترین علائم این بیماری آورده شده است:
| علائم | توضیحات |
|---|---|
| توده یا سفتی در سینه | احساس یک توده سفت و بدون درد که با گذشت زمان بزرگ‌تر می‌شود. |
| تغییر در اندازه یا شکل سینه | بزرگ یا کوچک شدن یکی از سینه‌ها بدون دلیل مشخص. |
| تغییرات پوستی | قرمزی، فرورفتگی یا ضخیم شدن پوست سینه (مشابه پوست پرتقال). |
| ترشحات غیرعادی از نوک سینه | خروج مایع شفاف، خونی یا زردرنگ بدون فشار دادن سینه. |
| تغییر در نوک سینه | فرورفتگی، تغییر جهت یا پوسته‌پوسته شدن نوک سینه. |
| درد مداوم در سینه یا زیر بغل | دردی که به چرخه قاعدگی مرتبط نیست و ماندگار است. |
| تورم یا توده در ناحیه زیر بغل | نشانه‌ای از درگیری غدد لنفاوی که ممکن است اولین علامت باشد. |
در صورت مشاهده هر یک از این علائم، بهتر است هرچه سریع تر به پزشک مراجعه کنید تا از سلامت خود مطمئن شوید.
بیشتر بخوانید: سرطان نوک سینه
تشخیص سرطان بدخیم سینه
تشخیص سرطان سینه بدخیم شامل مجموعه ای از روشهای پزشکی است که برای شناسایی، تأیید و تعیین شدت بیماری استفاده می‌شوند. تشخیص زودهنگام این سرطان نقش بسیار مهمی در موفقیت درمان دارد. در ادامه مهمترین روشهای تشخیصی توضیح داده شده‌اند:
1. معاینه بالینی سینه
پزشک در طول معاینه، سینه‌ها را از نظر وجود توده‌ها، تغییرات پوستی، تورم یا ناهنجاری های دیگر بررسی می‌کند. همچنین غدد لنفاوی زیر بغل را لمس می‌کند تا هرگونه تورم غیرعادی را تشخیص دهد. علاوه بر معاینه پزشکی، توصیه می‌شود که زنان به طور منظم خودآزمایی سینه را انجام دهند تا هرگونه تغییر مشکوک را زودتر متوجه شوند.
2. ماموگرافی
ماموگرافی یکی از مهمترین روشهای تصویربرداری با اشعه ایکس است که برای شناسایی تغییرات غیرطبیعی در بافت سینه، حتی پیش از ظهور علائم قابل مشاهده، استفاده می‌شود. این روش برای زنان بالای 40 سال به‌عنوان غربالگری منظم توصیه می‌شود. در صورت مشاهده نواحی مشکوک در ماموگرافی، پزشک ممکن است آزمایش های تکمیلی را تجویز کند.
3. سونوگرافی سینه
سونوگرافی از امواج صوتی برای ایجاد تصاویری از بافت داخلی سینه استفاده می‌کند. این روش برای تشخیص تفاوت بین توده‌های جامد (که می‌توانند بدخیم باشند) و کیست های پر از مایع (که معمولاً خوش‌خیم هستند) کاربرد دارد. سونوگرافی معمولاً برای زنان جوان‌تر که بافت سینه متراکم تری دارند نیز توصیه می‌شود.
4. تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی (MRI) سینه
MRI یک روش تصویربرداری دقیق است که از امواج مغناطیسی و کامپیوتر برای تولید تصاویر با جزئیات بالا از سینه استفاده می‌کند. این روش برای افرادی که در معرض خطر بالای سرطان سینه هستند (مانند کسانی که دارای جهش ژنتیکی BRCA1 یا BRCA2 هستند) یا برای ارزیابی دقیق‌تر موارد مشکوک در ماموگرافی و سونوگرافی به کار می‌رود.
5. بیوپسی (نمونه‌برداری از بافت سینه)
بیوپسی تنها روش قطعی برای تأیید وجود سرطان سینه بدخیم است. در این روش، پزشک نمونه کوچکی از بافت مشکوک را با استفاده از سوزن یا جراحی برداشته و آن را در آزمایشگاه زیر میکروسکوپ بررسی می‌کند. بیوپسی میتواند نوع سرطان، میزان تهاجمی بودن آن و وجود گیرنده های هورمونی را مشخص کند که در انتخاب روش درمانی تأثیر زیادی دارد.
6. آزمایش‌های ژنتیکی
برای افرادی که سابقه خانوادگی سرطان سینه دارند، آزمایش‌های ژنتیکی برای بررسی جهش‌های ژن BRCA1 و BRCA2 انجام می‌شود. وجود این جهش‌ها میتواند خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش دهد و به فرد این فرصت را می‌دهد که اقدامات پیشگیرانه‌ای مانند غربالگری مکرر یا در برخی موارد، جراحی پیشگیرانه انجام دهد.
نتیجه گیری
سرطان سینه بدخیم یک بیماری جدی اما قابل‌کنترل است که تشخیص زودهنگام آن میتواند شانس درمان موفقیت آمیز را به میزان قابل توجهی افزایش دهد. آگاهی از عوامل خطر، علائم و روشهای تشخیصی، نقش مهمی در پیشگیری و مدیریت این بیماری دارد. با انجام معاینات منظم، رعایت سبک زندگی سالم و مراجعه سریع به پزشک در صورت مشاهده علائم مشکوک، می‌توان از پیشرفت این بیماری جلوگیری کرد.
در نهایت، تحقیقات پزشکی و پیشرفت های درمانی امیدهای زیادی را برای بیماران مبتلا به این بیماری فراهم کرده است، و افزایش آگاهی عمومی میتواند نقش مهمی در کاهش میزان مرگ و میر ناشی از آن داشته باشد.