عفونت سینه یکی از مشکلات شایع دستگاه تنفسی بوده که سلامت فرد را به شدت تحت تاثیر قرار می دهد. این نوع عفونت باعث التهاب و تجمع مخاط در راه های هوایی می شود و با علائمی مانند سرفه، درد قفسه سینه، تنگی نفس و تب همراه می باشد. اما چرا برخی افراد بیشتر از دیگران مستعد ابتلا به عفونت سینه هستند و چه عواملی ریسک ابتلا را افزایش می دهند؟ پاسخ به این سوال به پیشگیری و مدیریت بهتر این بیماری کمک می کند. در این مقاله قصد داریم ابتدا به علل و انواع مختلف عفونت سینه، علائم، روشهای تشخیص، روشهای پیشگیری و درمان بپردازیم پس با ما همراه باشید.
عفونت پستان چیست؟
عفونت پستان نوعی التهاب بافت پستان بوده که باعث درد، تورم، قرمزی و گرمی محل می شود. این مشکل بیشتر در زنان شیرده رخ می دهد و در هفته های اول شیردهی شایع است، زمانی که باکتری ها از دهان نوزاد وارد مجاری شیری نوک پستان می شوند. با این حال، عفونت پستان محدود به دوران شیردهی نیست و ممکن است در زنان غیر شیرده یا حتی پس از یائسگی نیز دیده شود. گاهی اوقات، نوع نادری از سرطان پستان به نام سرطان التهابی علائم مشابهی ایجاد می کند.
به طور کلی، عفونت های پستان را میتوان به دو دسته اصلی تقسیم کرد: عفونت های دوران شیردهی و عفونت های غیرشیردهی. این عفونت ها ممکن است به صورت موضعی و محدود به پستان ظاهر شوند یا در قالب یک بیماری عمومی در بدن بروز کنند.
دلایل بروز عفونت سینه
عفونت باکتریایی پستان ناشی از ورود باکتری ها به بافت پستان و ایجاد التهاب در آن ناحیه است. شایع ترین عامل این نوع عفونت، باکتری استافیلوکوکوس اورئوس است که به طور طبیعی روی پوست پستان وجود دارد و در شرایط خاص باعث عفونت می شود. به طور کلی دلایل بروز عفونت پستان عبارتند از:
- انسداد مجرای شیری: اگر سینه به طور کامل تخلیه نشود، شیر در مجاری گیر کرده و باعث انسداد می شود. این انسداد نه تنها جریان طبیعی شیر را مختل می کند بلکه باکتری ها را نیز در این نواحی تجمع می دهد و زمینه عفونت را فراهم می کند.
- ورود باکتری به پستان: باکتری های سطح پوست یا دهان نوزاد از طریق ترک یا شکاف نوک پستان وارد مجاری شیری می شوند. وقتی شیر در مجاری تخلیه نشده باقی می ماند، محیط مناسبی برای رشد باکتری ها ایجاد می شود و عفونت پستان شکل می گیرد.
- وجود مجرای شیری مسدود و برگشت شیر: مسدود شدن یک مجرای شیری باعث می شود شیر به عقب بازگردد و با ورود باکتری ها از دهان نوزاد یا سطح پوست، التهاب و عفونت در بافت پستان ایجاد شود.
بیشتر بخوانید: علت ترشحات سینه چیست؟
علائم عفونت سینه
عفونت سینه یک مشکل شایع و مهم در سلامت پستان بوده که زنان در دوران شیردهی و غیر شیردهی را تحت تاثیر قرار می دهد. این عارضه با التهاب بافت پستان همراه بوده و در موارد شدید منجر به تشکیل آبسه می شود. تشخیص سریع و توجه به علائم اولیه از پیشرفت عفونت و بروز عوارض جدی جلوگیری می کند. مهمترین علائم عفونت پستان به شرح زیر است:
- بدن درد
- خستگی
- تب و لرز
- درد پستان
- حالت تهوع
- حساسیت و تورم
- بزرگ شدن سینه
- قرمزی و گرمی پستان
- رگه های قرمز روی پستان ها
- زخم هایی بر روی پستان که ترمیم نمی شوند
- آبسه یا توده حساس و قابل حرکت زیر پوست
علائم هشدار دهنده عفونت شدید
- ترشح غیرطبیعی از نوک پستان
- توده حساس در پستان که پس از شیر دادن کوچک نمی شود.
- تب مداوم و عدم بهبود علائم طی 48 تا 72 ساعت پس از درمان
- درد طول کشیده و شدید که انجام فعالیت های روزانه را مشکل می کند.
چه زمانی عفونت پستان رخ می دهد؟
عفونت پستان زمانی رخ می دهد که باکتری ها وارد بافت پستان شده و باعث ایجاد التهاب و عفونت در آن منطقه می شوند. شایع ترین زمان ابتلا، دوران شیردهی بوده اما این مشکل محدود به این دوران نیست و در هر زمان رخ می دهد.
در زنان یائسه، عفونت پستان اغلب با التهاب مزمن مجاری زیر نوک پستان همراه است. علاوه بر این، تغییرات هورمونی باعث جمع شدن سلول های مرده و مسدود شدن مجاری شیری می شود که این شرایط پستان را برای ورود باکتری ها آسیب پذیرتر می کند. حتی پس از درمان با آنتی بیوتیک، احتمال بازگشت عفونت نیز وجود دارد و مراقبت های پیشگیرانه اهمیت زیادی پیدا می کند.
روشهای پیشگیری از عفونت سینه
پیشگیری از عفونت پستان نقش بسزایی در حفظ سلامت پستان و تجربه یک شیردهی راحت و بدون مشکل دارد. با رعایت نکات ساده اما موثر میتوان خطر ابتلا به ماستیت و سایر عفونت های پستان را به میزان قابل توجهی کاهش داد. در ادامه به مهمترین روشهای پیشگیری از این عارضه اشاره می نماییم:
- مایعات کافی بنوشید تا بدن کم آب نشود.
- از هر دو سینه به طور مساوی شیر دهید.
- از تغییرات ناگهانی در رژیم غذایی خود پرهیز کنید.
- از تجمع رطوبت در پد سینه یا سوتین جلوگیری کنید.
- در صورت مصرف دخانیات با پزشک خود مشورت کنید.
- سینه ها را به طور کامل تخلیه کنید تا مجاری شیری مسدود نشوند.
- اجازه دهید نوک سینه های زخمی یا ترک خورده در هوا خشک شوند.
- از تکنیک های صحیح شیردهی برای جلوگیری از ترک خوردن نوک پستان استفاده کنید.
- بهداشت فردی شامل شستن دست ها و تمیز نگه داشتن نوک سینه ها و نوزاد را رعایت کنید.
- هنگام شیردهی مطمئن شوید که نوزاد در موقعیت صحیح قرار دارد و به درستی چفت شده است.
- نوک سینه ها را با صابون یا شست و شوی شدید تمیز نکنید زیرا این قسمت خود قابلیت تمیز شدن دارد.
بیشتر بخوانید: پاژه پستان چیست؟
روشهای تشخیص عفونت سینه
تشخیص عفونت پستان اهمیت بالایی دارد زیرا برخی از علائم آن شبیه به تغییرات ناشی از سرطان پستان می باشد. تفکیک این دو وضعیت به تشخیص به موقع و درمان مناسب کمک می کند و از پیشرفت بیماری جلوگیری می کند. پزشک با بررسی دقیق تاریخچه بیمار و انجام معاینات فیزیکی، تفاوت بین عفونت و تغییرات مشکوک به سرطان را مشخص می کند. روشهای تشخیص عفونت پستان به شرح زیر است:
- سوال درباره علائمی مانند تب، لرز، خستگی و درد پستان.
- معاینه فیزیکی پستان ها برای تشخیص تورم، قرمزی و حساسیت.
- لمس غدد لنفاوی زیر بغل برای تشخیص افزایش سایز یا حساسیت.
- بررسی تغییر رنگ پوست و ظاهر زخم ها یا ترک های نوک پستان.
- پرسش درباره شیردهی یا عدم شیردهی و بررسی سابقه آسیب یا جراحی پستان.
- نمونه برداری از ترشحات پستان برای شناسایی نوع باکتری و انتخاب داروی مناسب.
- انجام آزمایش های تصویربرداری مانند سونوگرافی یا ماموگرافی برای بررسی توده های داخلی پستان.
روشهای درمان عفونت سینه
بهتر است بدانید عفونت پستان یا ماستیت، اگر به موقع تشخیص و درمان شود، معمولا به سرعت بهبود می یابد و امکان ادامه شیردهی بدون عوارض جدی برای مادر و نوزاد وجود دارد. درمان مناسب علائم را ظرف یک تا دو روز کاهش می دهد و از پیشرفت بیماری جلوگیری می کند. روشهای درمان عفونت پستان عبارتند از:
- مصرف آنتی بیوتیک
- تخلیه آبسه در صورت وجود و ضرورت
- کمپرس سرد برای کاهش تورم و ناراحتی
- پوشیدن لباس و سوتین های راحت و آزاد
- مصرف مایعات زیاد برای حفظ هیدراتاسیون
- استراحت کافی و کاهش فعالیت های سنگین
- ماساژ آرام نواحی سفت پستان حین شیردهی
- کمپرس گرم و مرطوب روی پستان های دردناک
- شیردهی منظم، ابتدا از سینه مبتلا برای تخلیه کامل شیر
- استفاده از مسکن های بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن
- جراحی خارج کردن مجرای شیردهی آسیب دیده در مواردی که درمان های دارویی موثر نباشد
نتیجه گیری
با توجه به مطالب ذکر شده در بالا نتیجه می گیریم، عفونت پستان یک مشکل شایع اما قابل پیشگیری و درمان است که در دوران شیردهی و غیرشیردهی رخ می دهد. شناخت سریع علائم، تشخیص به موقع و رعایت روش های پیشگیری و درمان مناسب از جمله مصرف آنتی بیوتیک ها، تخلیه کامل پستان و مراقبت های خانگی به بهبود سریع، کاهش درد و جلوگیری از عوارض جدی کمک می کند. با رعایت نکات بهداشتی و ادامه شیردهی یا تخلیه شیر به روش صحیح، امکان مدیریت این عارضه به شکلی ایمن و موثر فراهم می شود.