مراقبت های بعد از جراحی سرطان سینه یکی از مهمترین مراحل درمان و بهبودی بیماران مبتلا به این بیماری است. این مراقبت ها نقش بسزایی در کاهش عوارض، تسریع روند بهبودی، بازگشت به فعالیت های روزمره و حفظ کیفیت زندگی شما عزیزان دارد. اما چه نکاتی باید در دوران بعد از جراحی رعایت شوند؟ چگونه میتوان از بروز عفونت یا تورم بعد از عمل جلوگیری کرد؟ در این مقاله قصد داریم به طور کامل به مهمترین مراقبت های بعد از جراحی سرطان سینه بپردازیم، همچنین نکاتی در مورد تغذیه، پیگیری های پزشکی و زمان بازگشت به فعالیت های عادی نیز ارائه خواهیم داد پس با ما همراه باشید.
مهمترین مراقبت های بعد از جراحی سرطان سینه
اقدامات بعد از جراحی سرطان سینه یکی از مهمترین مراحل در روند درمان و بازگشت بیمار به زندگی عادی است. برخلاف تصور برخی افراد، پایان جراحی به معنای پایان درمان نیست، بلکه آغاز یک مسیر جدید برای حفظ سلامت، پیشگیری از عوارض و تقویت بدن است. در این دوران، رعایت یکسری نکات مراقبتی منجر به بهبودی سریع تر، کاهش درد و جلوگیری از مشکلاتی مانند عفونت زخم، لنف ادم (تورم بازو) یا خشکی مفصل شانه می شود. به طور کلی اقدامات بعد از جراحی پستان به شرح زیر است:
مراقبت از درن
مراقبت از درن یکی از مهمترین مراقبت های بعد از جراحی پستان است. بیمار بعد از جراحی با لوله ای به نام درن از بیمارستان مرخص می شود. این لوله برای تخلیه مایعات جمع شده در محل جراحی کاربرد دارد و به کاهش تورم و پیشگیری از عفونت کمک می کند.
قبل از ترخیص، نحوه تخلیه منظم مایعات، ثبت حجم آن و بررسی تغییر رنگ مایع را به شما آموزش داده می شود. مایع ابتدا قرمز رنگ است، اما به مرور زمان روشن تر و زرد-صورتی می شود. لازم به ذکر است درن بین 1 تا 3 هفته بعد از جراحی، زمانی که میزان ترشحات کاهش یابد، توسط پزشک برداشته می شود.
بیشتر بخوانید: سرطان سینه در بارداری
تعویض پانسمان و استفاده از سوتین طبی
معمولا بعد از جراحی سرطان سینه یک سوتین طبی مخصوص تجویز می شود که استفاده از این سوتین طبی یکی از مراقبت های مهم بعد از جراحی سرطان سینه می باید. بهتر است بدانید این سوتین ها نقش بسزایی در ثابت نگه داشتن پانسمان ها، کاهش تورم و ایجاد احساس راحتی دارد. همینطور باعث می شود که محل جراحی بی حرکت بماند و روند ترمیم بهتر انجام شود.
پزشک یا پرستار در روزهای ابتدایی، نحوه صحیح تعویض پانسمان را به شما عزیزان آموزش می دهد. این آموزش شامل زمان مناسب برای برداشتن سوتین طبی، نحوه باز کردن پانسمان ها و مراقبت از زخم است. رعایت بهداشت دست ها و استفاده از گاز استریل در حین تعویض بسیار ضروری بوده زیرا منجر به جلوگیری از عفونت می شود.
خشک نگه داشتن محل برش
در روزهای ابتدایی بعد از جراحی پستان، مراقبت از محل برش جراحی اهمیت زیادی دارد. یکی از نکات مهم در این دوران، خشک و تمیز نگه داشتن زخم به مدت حداقل یک هفته است. لازم به ذکر است رطوبت احتمال بروز عفونت را افزایش می دهد و روند ترمیم بافت را کند می کند.
در این مدت، اگرچه استحمام در وان یا استفاده از دوش مجاز است، اما باید دقت کنید که محل برش به هیچ وجه خیس نشود. برای این کار میتوانید از پوشش های ضدآب مخصوص یا از راهنمایی بهترین جراح پستان در تهران استفاده نمایید.
بیشتر بخوانید: اقدامات بعد از جراحی پروتز سینه
تغییرات پوستی بعد از جراحی
بعد از جراحی سرطان سینه، ممکن است پوست اطراف ناحیه عمل دچار تغییر رنگ و کبودی شود؛ این تغییرات به شکل تیرگی یا لکه های سیاه و آبی مشاهده می شوند. اما لازم به ذکر است طی چند روز یا نهایتا 1 الی 2 هفته به تدریج برطرف می گردند و این عارضه نگران کننده نمی باشد.
علاوه بر آن، احساس بی حسی، سوزن سوزن شدن یا ناراحتی در بخش داخلی بازو، زیر بغل یا اطراف محل جراحی نیز کاملا طبیعی بوده و به دلیل تحریک یا آسیب موقت عصب ها در حین عمل ایجاد می شود. در این دوران پوست محل جراحی نیاز به مراقبت بیشتری دارد، بنابراین از خاراندن، ماساژ دادن یا استفاده از کرم های غیر تجویزی خودداری نمایید مگر اینکه پزشک توصیه کرده باشد.
نقش تغذیه در بهبودی
یکی دیگر از مراقبت های بعد از جراحی سرطان سینه، رعایت رژیم غذایی و مصرف تغذیه سالم است. تغذیه مناسب یکی از اصلی ترین عوامل در تسریع روند بهبود بعد از جراحی پستان است. دریافت کافی پروتئین از منابعی مانند گوشت، تخم مرغ، لبنیات و حبوبات به ترمیم بافت ها و تقویت سیستم ایمنی کمک می کند.
در کنار آن، مصرف میوه ها و سبزیجات تازه سرشار از ویتامین ها، آنتی اکسیدان ها و مواد معدنی مانند ویتامین C، E و سلنیوم، بدن را در برابر آسیب های اکسیداتیو محافظت کرده و قدرت مقابله با عفونت ها را افزایش می دهد.
بعد از جراحی، تغذیه را میتوان با جرعه های کوچک آب آغاز کرد و به تدریج با غذاهای سبک، نرم و کم ادویه ادامه داد تا از بروز حالت تهوع جلوگیری شود. انتخاب غذاهای مفیدی مانند ماست، قارچ، غذاهای دریایی، هویج و مرکبات منجر به تسریع روند بهبودی می گردد.
استحمام بعد از جراحی
بهتر است بدانید تا 48 ساعت بعد از جراحی نباید حمام کنید تا زخم ها فرصت اولیه برای ترمیم پیدا کنند. بعد از این مدت و با تایید پزشک، می توانید دوش ملایم بگیرید اما باید نکاتی را رعایت کنید تا از بروز عفونت یا آسیب به ناحیه جراحی جلوگیری شود.
برای شروع، از آب ولرم و شوینده های بدون عطر استفاده کنید و محل زخم را با ملایمت بشویید. در زمان استحمام، اجازه ندهید آب مستقیما به محل جراحی یا درن ها برخورد کند. بهتر است آب را از شانه ها به پایین هدایت کنید تا ناحیه مورد نظر خیس نشود. بعد از حمام با یک حوله تمیز و نرم، زخم را به آرامی خشک کنید و از کشیدن حوله روی ناحیه جراحی خودداری کنید.
فعالیت های بدنی بعد از جراحی
بعد از جراحی، استراحت کافی در چند هفته اول ضروری است اما بی حرکتی کامل توصیه نمی شود. شروع تدریجی با پیاده روی سبک و حرکات کششی ساده بازو و شانه منجر به کاهش خشکی مفاصل، بهبود گردش خون و جلوگیری از لخته می شود. البته لازم به ذکر است تا زمانی که پزشک اجازه نداده، از بلند کردن اجسام سنگین، رانندگی یا انجام فعالیت های شدید پرهیز کنید.
بیشتر بخوانید: سرطان سینه بدخیم چیست؟
انتخاب لباس مناسب
پوشیدن لباس مناسب یکی از مراقبت های بعد از جراحی سرطان سینه بوده که در این دوران پوشیدن سوتین نرم و بدون فنر با پشتیبانی کافی از اهمیت بالایی برخوردار بوده زیرا باعث کاهش فشار روی ناحیه جراحی و افزایش راحتی می شود. لباس های گشاد، سبک و بدون دکمه یا زیپ در محل جراحی نیز کمک می کنند تا پوست تحریک نشود و روند بهبودی سریع تر انجام شود.
نتیجه گیری
با توجه به مطالب ذکر شده در بالا نتیجه می گیریم، مراقبت بعد از جراحی سرطان سینه یکی از حساس ترین مراحل درمان بوده که نیاز به مراقبت های جسمی و روحی ویژه ای دارد. اولین نکته مهم، مراقبت از زخم جراحی و جلوگیری از خیس شدن ناحیه برش در روزهای ابتدایی است تا از بروز عفونت جلوگیری شود. در مورد استحمام نیز باید با احتیاط و طبق نظر پزشک عمل کرد و از تماس مستقیم آب با درن ها یا بخیه ها خودداری نمایید. تغذیه سالم و مقوی نیز نقش مهمی در بهبود بافت ها، تقویت سیستم ایمنی و حفظ انرژی بدن دارد. در نهایت، پیگیری دقیق دستورات دارویی، مراجعه های منظم به پزشک، و مراقبت از وضعیت روحی بخش مهمی از مسیر درمان و بهبودی است.