سرطان سینه یکی از شایع ترین انواع سرطان ها در زنان بوده که سالانه میلیون ها نفر را تحت تاثیر قرار می دهد. این بیماری زمانی رخ می دهد که سلول های غیرطبیعی در بافت سینه رشد و تکثیر غیرقابل کنترل پیدا کنند. اما چه عواملی باعث بروز سرطان سینه می شوند و چگونه میتوان آن را در مراحل اولیه تشخیص داد؟ پاسخ به این سوالات نقش مهمی در پیشگیری و درمان موفق این بیماری دارد. در این مقاله به بررسی علل و عوامل خطر سرطان سینه، علائم هشداردهنده، روشهای تشخیص، درمان های متداول و راهکارهای پیشگیری خواهیم پرداخت پس با ما همراه باشید.
سرطان سینه چیست؟
سرطان سینه یکی از رایج ترین و مهمترین انواع سرطان در جهان به شمار می رود که بیشتر در میان زنان شیوع دارد اما مردان نیز می توانند در درصد کمی به آن مبتلا شوند. بر اساس آمار جهانی از هر 8 زن، یک نفر در طول زندگی خود با این بیماری رو به رو می شود.متاسفانه در کشور ما این آمار نگران کننده بوده و سالانه هزاران زن به این نوع سرطان مبتلا می شوند.
بهتر است بدانید این عارضه زمانی به وجود می آید که سلول های موجود در بافت پستان به طور غیرطبیعی و خارج از کنترل شروع به تقسیم و تکثیر می کنند. این تکثیر غیرعادی منجر به ایجاد توده هایی می شود که در مواردی خوش خیم (غیرسرطانی) هستند اما در صورت بدخیم بودن به بافت های اطراف گسترش یافته و تهدید کننده زندگی فرد می باشند.
بیشتر بخوانید: سرطان سینه در مردان
علت بروز سرطان سینه
این بیماری زمانی ایجاد می شود که سلول های غیرطبیعی در بافت پستان شروع به رشد و تقسیم خارج از کنترل می کنند و گاهی به تومورهای بدخیم تبدیل می شوند. علت دقیق بروز این سرطان به طور کامل مشخص نشده اما در ادامه به مهمترین دلایل و عوامل خطر ابتلا به سرطان سینه اشاره می نماییم:
- مصرف منظم و حتی کم الکل با افزایش خطر ابتلا به سرطان پستان در زنان ارتباط مستقیم دارد.
- زنانی که بستگان درجه یک آنها به سرطان سینه مبتلا بوده اند، در معرض خطر بالاتری قرار دارند.
- با بالا رفتن سن، احتمال ابتلا به سرطان سینه افزایش می یابد و بیشتر در زنان بالای 50 سال رخ می دهد.
- مصرف طولانی مدت داروهای هورمونی مانند قرص های ضد بارداری احتمال ابتلا را کمی افزایش می دهد.
- چربی بدن منبع اضافی تولید استروژن است و سطح بالای این هورمون منجر به افزایش خطر سرطان سینه می شود.
- زنانی که اولین بارداری خود را بعد از 30 سالگی تجربه می کنند یا هرگز باردار نمی شوند، بیشتر در معرض سرطان سینه قرار دارند.
- شیردهی طولانی مدت (بیش از یک سال) خطر ابتلا به سرطان پستان را کاهش می دهد زیرا باعث کاهش سطح استروژن در بدن می شود.
- داشتن بافت سینه متراکم، ریسک بروز سرطان را افزایش می دهد زیرا سلول های بیشتر و غده های فعال تری در این نوع بافت وجود دارد.
- اگر فرد در یک پستان تومور سرطانی داشته باشد یا دارای توده هایی مانند هیپرپلازی غیر عادی یا سرطان لوبولار باشد، خطر بازگشت یا بروز مجدد بیماری بیشتر می شود.
- زنانی که قبل از 12 سالگی قاعده شده اند یا پس از 55 سالگی یائسه می شوند، در طول عمر خود بیشتر در معرض هورمون استروژن هستند و این موضوع خطر ابتلا را افزایش می دهد.
علائم سرطان سینه
تشخیص زودهنگام این عارضه نقش بسزایی در درمان موثر و افزایش شانس بهبودی دارد. اما مشکلی که بسیاری از افراد با آن رو به رو هستند، تشخیص دیرهنگام علائم است. چرا که این عارضه در مراحل اولیه ممکن است بدون علائم باشد یا نشانه های ظاهری آن با شرایط بی خطر دیگر اشتباه گرفته شود. به طور کلی علائم این عارضه به شرح زیر است:
- کاهش وزن بی دلیل
- توده در بافت سینه یا زیر بغل
- عدم تقارن قابل توجه در دو پستان
- تغییر اندازه یا فرم یکی از سینه ها
- تغییر رنگ نوک سینه یا تیره شدن آن
- فرورفتگی یا چسبندگی پوست در ناحیه سینه
- فرورفتگی یا برجستگی غیرعادی در نوک سینه
- درد مداوم یا متناوب در بافت سینه یا زیر بغل
- خارش، سوزش یا پوسته پوسته شدن نوک سینه
- قرمزی، التهاب یا گرمی غیرمعمول در سطح سینه
- ظاهر شدن پوستی شبیه به پوست پرتقال بر روی سینه
- احساس توده های جدید در غدد لنفاوی زیر بغل یا گردن
- زخم یا تغییراتی که با درمان های پوستی بهبود نمی یابند
- ترشح غیرطبیعی از نوک سینه (خون، چرک، مایع شفاف)
انواع سرطان سینه
سرطان سینه یک بیماری پیچیده بوده که تنها به یک نوع محدود نمی شود. این بیماری بر اساس محل شروع رشد سلول های غیرطبیعی در بافت سینه، نوع سلول های درگیر و میزان تهاجمی بودن آن به انواع مختلفی تقسیم می شود که به شرح زیر است:
کارسینوم داکتال تهاجمی (IDC)
این نوع شایع ترین فرم سرطان سینه بوده که در مجاری شیر تشکیل می شود و به بافت های اطراف گسترش می یابد و گاهی با ایجاد توده یا ترشح از نوک سینه همراه است.
کارسینوم لوبولار تهاجمی (ILC)
این نوع سرطان در غدد شیردهی پستان (لوبول ها) شکل می گیرد و علائم مشخصی ندارد، بنابراین تشخیص آن تنها با نمونه برداری ممکن است.
سایر انواع سرطان های سینه
- سرطان التهابی پستان
- سرطان پاپیلاری سینه
- سرطان سینه سه گانه منفی (Triple Negative)
- سرطان پستان متاستاتیک (پیشرفته و منتشر شده)
مرحله بندی سرطان سینه
برای تعیین شدت بیماری و تصمیم گیری درباره نوع درمان، پزشکان از سیستم مرحله بندی استفاده می کنند. این مرحله بندی بر اساس سه فاکتور مهم صورت می گیرد و شامل مراحل زیر است:
- مرحله 0: سلول های سرطانی محدود به مجاری یا لوبول ها هستند و هنوز به بافت های اطراف گسترش نیافته اند که نوع شایع آن DCIS است.
- مرحله 1: تومور کمتر از 2 سانتی متر بوده و فقط گروه کوچکی از سلول های سرطانی در غدد لنفاوی وجود دارند و هنوز نشانه ای از گسترش به دیگر نقاط بدن مشاهده نمی شود.
- مرحله 2: تومور بین 2 تا 5 سانتی متر است و ممکن است به غدد لنفاوی نزدیک گسترش یافته باشد. گاهی هم تومور در همین اندازه باقی مانده اما غدد درگیر نیستند.
- مرحله 4: در این مرحله تومور ممکن است بزرگتر از 5 سانتی متر باشد و به چندین غده لنفاوی یا حتی دیواره قفسه سینه و پوست نفوذ کرده باشد.
- مرحله 4 (متاستاتیک): در این مرحله سلول های سرطانی به سایر اندام های حیاتی مانند استخوان ها، کبد، ریه ها یا مغز گسترش یافته اند. بهتر است بدانید این مرحله پیچیده ترین و پیشرفته ترین مرحله سرطان سینه محسوب می شود.
بیشتر بخوانید: هزینه درمان سرطان سینه
روشهای تشخیص سرطان سینه
شناخت دقیق روشهای تشخیص سرطان سینه کمک می کند تا با آگاهی بیشتر نسبت به وضعیت سلامتی خود اقدام نمایید و در صورت لزوم سریعتر به پزشک مراجعه کنید. تشخیص این بیماری، ترکیبی از بررسی علائم ظاهری، آزمایش های تصویربرداری، نمونه برداری و ارزیابی های تکمیلی است. برخی از این روش‌ها توسط خود فرد و برخی دیگر باید تحت نظر بهترین جراح سینه در تهران انجام گیرد. در ادامه به مهمترین روش های تشخیص سرطان پستان اشاره می نماییم:
- ماموگرافی
- معاینه بالینی
- ام آر آی پستان
- اسکن استخوان
- خودآزمایی پستان
- سونوگرافی پستان
- نمونه برداری (بیوپسی)
- سی تی اسکن (CT Scan)
- آزمایش خون (CBC و بررسی عملکرد کبد و کلیه)
توجه: جهت اخذ نوبت و برقراری ارتباط با دکتر شاهپوری، بر روی کلمه تماس کلیک کنید و وقت مشاوره خود را رزرو نمایید.
روشهای درمان سرطان سینه
درمان سرطان سینه طی سال های اخیر با پیشرفت های چشمگیری همراه بوده و امروز دیگر این بیماری به معنای پایان راه نیست. انتخاب روش درمان به عوامل متعددی از جمله مرحله بیماری، نوع تومور، وضعیت جسمی بیمار و حساسیت سلول های سرطانی به هورمون ها یا داروهای خاص بستگی دارد. مهمترین روشهای درمانی سرطان پستان به شرح زیر است:
- درمان هدفمند
- شیمی درمانی
- هورمون درمانی
- پرتودرمانی (رادیوتراپی)
- درمان های مکمل و تغذیه ای
- ایمونوتراپی (درمان ایمنی محور)
- جراحی پستان (لامپکتومی، ماستکتومی)
- فعالیت بدنی و سبک زندگی سالم به‌عنوان پشتیبان درمان
بیشتر بخوانید: مراقبت های بعد از جراحی سرطان سینه
نتیجه گیری
با توجه به مطالب ذکر شده در بالا نتیجه می گیریم، کانسر سینه یکی از شایع ترین سرطان ها بوده اما خوشبختانه در بسیاری از موارد قابل درمان و کنترل است. آنچه اهمیت دارد، تشخیص زودهنگام و آغاز سریع روند درمانی مناسب با شرایط هر بیمار است. پیشرفت های علمی در حوزه پزشکی، گزینه های درمانی متنوعی را در اختیار پزشکان قرار داده که می توانند به صورت ترکیبی و موثر به کار گرفته شوند. از سوی دیگر نقش سبک زندگی سالم، تغذیه مناسب و پیگیری منظم درمان ها را نباید نادیده گرفت.